1. Inleiding
M.H.V. Forcial voert een actief en preventief beleid veilig sportklimaat, zodat de vereniging een veilige sportomgeving is en een goede begeleiding kan bieden, waarin leden en vrijwilligers zich lichamelijk en geestelijk goed voelen.
Het beleid omvat:
1. Een Intentieverklaring van het bestuur;
2. Omgangsregels voor leden en vrijwilligers;
3. Gedragsregels voor begeleiders in de sport;
4. Een aanstellingsbeleid voor begeleiders;
5. Het benoemen van een Vertrouwenscontactpersoon (VCP);
6. Het benoemen van een ambassadeur Sportiviteit & Respect;
7. Het verzorgen van goede communicatie over dit beleid.
Onder intimidatie wordt in dit "Beleid veilig sportklimaat” ook seksuele intimidatie verstaan.
Het ‘Protocol Sociaal Veilige Sportomgeving t.b.v. Seksuele Intimidatie Vertrouwenscontactpersoon (VCP) van Sportvereniging en Sportbond’ is een bijlage bij dit beleid. Beleid Veilig Sport Klimaat M.H.V. Forcial.
2. Intentieverklaring Bestuur
Elke vorm van discriminerend en/of intimiderend gedrag in verbale en fysieke zin, dat als ongewenst of opgedrongen wordt ervaren door de ontvanger, is ongewenst. Het bestuur spant zich in om dit gedrag binnen de vereniging te voorkomen.
M.H.V. Forcial wil:
1. Intimidatie bespreekbaar maken;
2. Betrokkenen informeren over dit onderwerp;
3. De risico’s op intimidatie zo klein mogelijk maken;
4. Incidenten op adequate wijze afhandelen.
Het bestuur van de M.H.V. Forcial:
1. Spant zich in om intimidatie binnen de vereniging te voorkomen, met name onder minderjarigen als extra kwetsbare groep. Tot deze inspanning hoort:
a. Een aanstellingsbeleid voor trainers/ coaches / begeleiders / kaderleden;
b. Aanstellen van een Vertrouwenscontactpersoon;
c. Aanstellen van een Ambassadeur Sportiviteit & Respect;
d. Communicatie naar leden en vrijwilligers;
2. Zorgt dat maatregelen toepassing krijgen in de praktijk.
3. Maakt waar mogelijk en zinvol gebruik van de methoden en materialen van NOC*NSF en de KNHB, die binnen een veilig sportklimaat passen.
4. Zorgt ervoor dat invulling en uitvoering wordt gegeven aan het beleid.
3. Omgangsregels voor leden en vrijwilligers en Gedragsregels voor begeleiders
Het is van belang duidelijk vast te leggen en uit te dragen welke omgangsregels gehanteerd worden voor alle leden, vrijwilligers en begeleiders. En daarnaast welke specifieke gedragsregels gehanteerd worden voor begeleiders van teams.
3.1 Omgangsregels
Omgangsregels zijn algemene uitgangspunten voor gedrag tussen leden, vrijwilligers en begeleiders van de club. Het gaat over vanzelfsprekende zaken. M.H.V. Forcial hanteert de volgende omgangsregels voor leden en vrijwilligers/begeleiders om overschrijding van grenzen te voorkomen:
1. Ik accepteer en respecteer de ander zoals hij is en discrimineer niet. Iedereen telt mee.
2. Ik houd rekening met de grenzen die de ander aangeeft.
3. Ik val de ander niet onnodig lastig.
4. Ik berokken de ander geen (althans: niet opzettelijk) schade.
5. Ik maak op geen enkele wijze misbruik van mijn machtspositie.
6. Ik scheld niet en maak geen gemene grappen of opmerkingen over anderen.
7. Ik negeer de ander niet.
8. Ik doe niet mee aan pesten, uitlachen of roddelen.
9. Ik vecht niet, ik gebruik geen geweld, ik bedreig de ander niet, ik neem geen wapens mee.
10. Ik kom niet ongewenst te dichtbij en raak de ander niet tegen zijn of haar wil aan.
11. Ik geef de ander geen ongewenste seksueel getinte aandacht.
12. Ik stel geen ongepaste vragen en maak geen ongewenste opmerkingen over iemands persoonlijk leven of uiterlijk.
13. Als iemand mij hindert of lastigvalt dan vraag ik hem/haar hiermee te stoppen. Als dat niet helpt, vraag ik een ander om hulp.
14. Ik help anderen om zich ook aan deze afspraken te houden en spreek degene die zich daar niet aan houdt erop aan en meldt dit zo nodig bij het Bestuur.
3.2 Gedragsregels begeleiders in de sport
Omgangsregels zijn algemene uitgangspunten voor gedrag. In de sport is de relatie tussen de begeleider en de sporter erg belangrijk. De gedragsregels geven aan waar de grenzen liggen in het contact tussen begeleider en sporters. De gedragsregels vormen - aangevuld met de omgangsregels - een richtlijn voor de omgang tussen sporters en begeleiders. De Gedragsregels begeleiders in de sport maken deel uit van het Tuchtreglement van de KNHB. Deze gedragsregels zijn de gedragsregels zoals die door KNHB en NOC*NSF worden gehanteerd.
Coaches, trainers en andere begeleiders van sporters, hebben een extra verantwoordelijkheid als het gaat om het voorkomen van intimidatie. Deze verantwoordelijkheid is uitgewerkt en beschreven in "de gedragsregels begeleiders”. Ten eerste verplichten de gedragsregels de begeleiders in te grijpen in geval van concrete incidenten. Ten tweede geven de gedragsregels de grenzen aan van de omgang die is toegestaan tussen de begeleider en de sporter. De gedragsregels zijn dan ook alleen van toepassing op begeleiders, waaronder in ieder geval worden verstaan coaches, trainers en verzorgers.
Zowel de definitie van intimidatie, als de gedragsregels voor begeleiders, worden bij de behandeling van klachten over intimidatie als norm gebruikt.
Definitie intimidatie:
1. Intimidatie is elke vorm van gedrag of toenadering, in verbale, non verbale of fysieke, zin die door de persoon die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren, waaronder mede begrepen seksueel misbruik.
2. Onder intimidatie, zoals vermeld in lid 1, zijn mede begrepen de in de artikelen 239 t/m 250 (Titel XIV: Misdrijven tegen de zeden) van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gestelde feiten.
Definitie begeleider:
Een begeleider is degene die een sportbeoefenaar in de ruimste zin des woords begeleidt en/of voor die begeleiding verantwoordelijk is (waaronder in ieder geval begrepen trainer, coachen en/of verzorgen, manager) op en rondom de plaats waar de sportbeoefening of de voorbereiding daarop plaatsvindt, waar en hoe dan ook.
Onder sportbeoefening vallen de sportactiviteiten zelf en alle activiteiten die daar een directe relatie mee hebben.
Gedragsregels Begeleiders:
1. De begeleider zorgt voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de sporter zich veilig voelt.
2. De begeleider tast de sporter niet in de waardigheid aan, én dringt niet verder door in het privéleven van de sporter dan nodig is voor de sportbeoefening.
3. De begeleider onthoudt zich van elke vorm van (machts)misbruik of intimidatie tegenover de sporter.
4. Seksuele handelingen en seksuele relaties tussen de begeleider en de jeugdige sporter tot zestien jaar zijn onder geen beding geoorloofd.
5. De begeleider mag de sporter niet op een zodanige wijze aanraken dat de sporter en/of de begeleider deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard zal ervaren, zoals doorgaans het geval zal zijn bij het doelbewust (doen) aanraken van geslachtsdelen, billen en borsten.
6. De begeleider onthoudt zich van seksueel getinte intimiteiten via welke communicatie dan ook.
7. De begeleider zal tijdens training(-stages), wedstrijden en reizen gereserveerd en met respect omgaan met de sporter en met de ruimte waarin de sporter zich bevindt, zoals de kleedkamer of de hotelkamer.
8. De begeleider heeft de plicht de sporter te beschermen tegen schade en (machts)misbruik als gevolg van intimidatie. Daar waar bekend of geregeld is wie de belangen van de (jeugdige) sporter behartigt, is de begeleider verplicht met deze personen of instanties samen te werken, opdat zij hun werk goed kunnen uitoefenen.
9. De begeleider zal de sporter uit persoonlijke overwegingen geen (im)materiële vergoedingen geven. Ook aanvaardt de begeleider geen financiële beloning of geschenken van de sporter die in onevenredige verhouding tot de gebruikelijke dan wel afgesproken honorering staan.
10. Indien de begeleider gedrag signaleert dat niet in overeenstemming is met deze gedragsregels zal hij de desbetreffende persoon erop aanspreken.
11. In die gevallen waarin de gedragsregels niet (direct) voorzien, ligt het binnen de verantwoordelijkheid van de begeleider in de geest hiervan te handelen.
Als M.H.V. Forcial (arbeids)overeenkomsten afsluit met professionele (betaalde) begeleiders (professioneel wordt hier opgevat als ‘een vergoeding ontvangend hoger dan de vrijwilligersvergoeding en met een arbeidsovereenkomst) zullen de ‘Gedragsregels begeleiders in de sport’ deel uitmaken van de overeenkomst. Door ondertekening van de overeenkomst neemt de begeleider niet alleen kennis van de gedragsregels, maar hij/zij verbindt zich hier ook contractueel aan.
Niet professionele begeleiders ondertekenen doorgaans geen contract. Om er toch voor te zorgen dat alle nieuwe begeleiders op de hoogte zijn van de gedragsregels én zich hieraan houden, worden de gedragsregels aan iedere begeleider overhandigd.
Aan de reeds actieve begeleiders van jeugdteams zullen de gedragsregels voor aanvang van het seizoen worden voorgelegd.
4. Aanstellingsbeleid begeleiders
4.1 Kennismakingsgesprek
Met kandidaat begeleiders wordt door een bestuurs- of commissielid een kennismakingsgesprek gevoerd. Daarin worden de motivatie van de begeleider om met minderjarigen te willen werken, de werkervaring en referenties bij vorige organisaties, en het beleid van M.H.V. Forcial besproken.
Na het gesprek en na goedkeuring door de begeleider worden referenties gecheckt bij verenigingen waar de begeleider actief is geweest.
Begeleiders worden regelmatig vlak voor aanvang van het seizoen aangesteld en ook nog eens met meerdere tegelijk. Denk daarbij aan de teamstart bijeenkomsten, waarbij met name voor de jongste jeugd een flink aantal begeleiders ineens wordt aangesteld kort voor de start van de competitie. In dit soort gevallen kan voor een praktische insteek worden gekozen en het gesprek met meerdere begeleiders tegelijk worden gevoerd.
4.2 Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
Een Verklaring Omtrent Gedrag is een verklaring waarbij het Ministerie van Justitie controleert of de aanvrager strafbare feiten heeft gepleegd die een risico vormen voor de functie waarvoor de verklaring wordt aangevraagd. Zo zal iemand die ooit veroordeeld is voor ontucht met minderjarigen geen VOG krijgen voor begeleider van een jeugdteam. Het feit dat iemand zo’n verklaring kan overleggen betekent overigens niet dat iemand nooit met Justitie in aanraking is geweest.
Een VOG is een goede mogelijkheid om meer zekerheid te verkrijgen over het verleden van een nieuwe begeleider. Het bestuur realiseert zich dat het instellen van een beleid waarvan een VOG onderdeel uitmaakt, omvangrijk is en ingrijpend, maar wil daarmee aangeven dat zij het onderwerp serieus neemt.
Voor nieuwe begeleiders van jeugdteams stelt M.H.V. Forcial een VOG als voorwaarde. Alle reeds actieve meerderjarige begeleiders van jeugdteams dienen een VOG te overleggen voor ingang van het seizoen (begeleiders jongste jeugd uitgezonderd).
De eventuele kosten voor het aanvragen/ verkrijgen van een VOG neemt de club voor haar rekening.
De VOG dient eens per vijf jaar te worden overlegd.
5. Het benoemen van een vertrouwenscontactpersoon (VCP) binnen de M.H.V. Forcial
5.1 Vertrouwenscontactpersoon M.H.V. Forcial
Binnen onze vereniging willen we veilig, verantwoordelijk en met respect voor elkaar omgaan. Voor iedereen die over concrete voorvallen in gesprek wil gaan, stellen we een vertrouwenscontactpersoon (VCP) aan.
Deze VCP heeft geen zitting in het bestuur of commissies die belangenverstrengeling kunnen vooroorzaken en zal handelen volgens het "Protocol Sociaal Veilige Sportomgeving” van het NOC*NSF. In een vrijwilligersorganisatie met grote betrokkenheid zoals M.H.V. Forcial is de onafhankelijkheid lastig te realiseren, daarom streven we naar het aanstellen van twee vertrouwenscontactpersonen.
In voorkomende gevallen kan de VCP al dan niet in samenspraak met de voorzitter van het bestuur de situatie ter beoordeling of behandeling voorleggen aan de Fair Play Commissie. De fair play commissie bestaat uit de voorzitter van het bestuur, de VCP en de ambassadeur Sportiviteit en Respect. De commissie kan aangevuld worden met meerdere leden.
5.2 Vertrouwenspersoon NOC*NSF
Iedereen kan altijd terecht bij het NOC*NSF meldpunt met vragen, twijfels, of om een verhaal te vertellen. Het NOC*NSF beschikt over 18 vertrouwenspersonen, verspreid over heel Nederland. Het meldpunt is dag en nacht bereikbaar, ook in het weekend en op feestdagen. Het telefoonnummer is 0900-2025590.
Een e-mail sturen naar [email protected] kan ook.
De vertrouwenspersoon van het NOC*NSF begeleidt de melders of beschuldigden van intimidatie in het gehele proces. Daarnaast kan deze een adviesfunctie hebben voor het bestuur of voor de betrokken sportbond.
5.3 Onderscheid tussen de VCP M.H.V. Forcial en vertrouwenspersoon NOC*NSF
De taak van de VCP is vooral een procedureel adviserende rol. De VCP is er voor vragen over incidenten, vermoedens van incidenten die tussen leden plaatsvinden of hebben plaats gevonden of waarbij een relatie is tussen activiteiten binnen M.H.V Forcial - verband en de betrokkene(n)
Wat de M.H.V. Forcial VCP niet doet, is mensen persoonlijk opvangen of begeleiden. Als er andere opvang of hulp noodzakelijk is, zal dit –altijd met toestemming van de betrokkene(n)- plaatsvinden buiten de M.H.V. Forcial.
6. Het aanstellen van een ambassadeur Sportiviteit & Respect
Waar de VCP vooral een aanspreekpunt is in geval van incidenten, is de ambassadeur Sportiviteit & Respect vooral de positieve uitdrager van het beleid. De ambassadeur geeft invulling aan het beleid door dit gevraagd en ongevraagd uit te dragen en zorgt zo voor een preventieve werking. Richtlijnen voor de ambassadeur zijn de gedragsregels en de omgangsregels.
De ambassadeur werft binnen jeugdteams zoveel mogelijk mede-ambassadeurs, om een zo breed mogelijk draagvlak te krijgen en het aanspreken op ongewenste vormen van gedrag zo dicht mogelijk bij de teams te leggen. Uitgangspunt is dat elk jeugdteam over een mede-ambassadeur Sportiviteit & Respect beschikt.
Het is een expliciete keuze om Sportiviteit & Respect dicht bij de teams te houden en geen op zichzelf staand team te benoemen. De gedragsregels en de omgangsregels worden gezien als een grondhouding, die ons eigen moet zijn. Het toezien daarop wordt bij de mede-ambassadeurs van de teams belegd. Het aanspreken op onsportief en disrespectvol gedrag is zo laagdrempelig.
De ambassadeur Sportiviteit & Respect is de aanjager en organiseert bijeenkomsten voor de mede-ambassadeurs en voorziet hen van materiaal en inhoud voor het uitvoeren van de taak.
De ambassadeur kan ook bij senioren teams een rol vervullen, waar (vooralsnog) geen mede-ambassadeurs worden benoemd. Het aanspreekpunt bij senioren (en veteranen) teams is de coach of de aanvoerder.
Het is niet de bedoeling een sportiviteitspolitie in te stellen of op jacht te gaan naar mogelijk onsportief gedrag. De club is vooral een plek waar we ons thuis kunnen voelen, dat geldt voor iedereen en daarom moeten we rekening houden met elkaar. We bedrijven sport en stellen ons sportief op en we zijn gastvrij naar onze tegenstanders. We scheppen een kanaal voor het tegengaan van uitwassen en voor het vragen van aandacht voor het onderwerp. Naast dit kanaal staat het iedereen vrij met anderen van gedachten te wisselen over waargenomen gedrag, de omgangs- en gedragsregels en de interpretatie daarvan.
7. Communicatie
Om het beleid onder de aandacht te brengen, nemen we de volgende stappen:
§ De website inrichten, zodat verschillende onderdelen van het beleid op een toegankelijke en uitnodigende wijze worden gepresenteerd;
§ Een (verkorte) versie van het beleid wordt samengesteld en beschikbaar gesteld aan leden, vrijwilligers en begeleiders;
§ Het beleid wordt aan ieder nieuw lid beschikbaar gesteld;
§ Het bestuur doet jaarlijks verslag tijdens de algemene ledenvergadering van activiteiten en/of